Stomvervelend, dat individualisme (2.2.2013)

Vandaag wilde ik graag de volgende zorg met u bespreken: Ik ben nu 28 jaar oud en geen van mijn vrienden is nog getrouwd. Ik vind dat zeer verontrustend. Als je je inbeeldt dat de huwelijken van je vrienden normaal verdeeld in de komende tien jaar liggen uitgestrekt, dan betekent het feit dat nu nog niemand getrouwd is niet veel goeds voor de toekomst. We trouwen oud, of we trouwen niet, dat is de trend, dat is het verdrietige vooruitzicht.

Nu realiseer ik me dat ik in het extreme gebied van deze ontwikkeling rondwandel. Ik ben hoogopgeleid, ik woon in een grote stad. Mijn soort vrouw is bovengemiddeld vrijgezel en begint pas een kind te overwegen als de onvruchtbaarheid nog maar een paar jaar verwijderd is. Dat kan natuurlijk nooit goed gaan. Het is onvermijdelijk dat een aanzienlijk deel van ons ongewenst kinderloos zal blijven. Ik vrees dat er een tranendal van teleurstelling en levensleed in het verschiet ligt.

Mocht het toch wel goed aflopen, en er volgt een huwelijk, dan is de manier waarop dat gevierd wordt, ook sterk aan verandering onderhevig. Het schijnt dat het traditionele uitgebreide feesthuwelijk nog wel voorkomt, maar in mijn omgeving hoor ik eigenlijk vooral over armetierige partijtjes. Doe maar gewoon, zegt men. We houden het klein. Geen fratsen. Geen gedoe.  Op een dag hoorde ik collega’s opscheppen over hoe onromantisch ze wel niet getrouwd zijn. De één reed op de fiets, met zijn aanstaande achterop naar het gemeentehuis. De ander trouwde in spijkerbroek, op maandagochtend omdat dat gratis was. Daarna gingen ze allebei naar hun werk. En dan zijn er ook bruidsparen die onafgebroken benadrukken dat ze alleen trouwen omdat het gewoon zo uitkomt. Omdat het handig is. Omdat ze naar het buitenland verhuizen, of omdat ze kinderen krijgen. Ik zag eens een bruid die zo zwanger was dat ze slippers moest dragen omdat haar opgezwollen voeten in geen enkele elegante schoen meer paste.

Nu zou ik natuurlijk, geheel in de tijdsgeest, volstrekt onverschillig tegenover deze ontwikkeling moeten staan. Tenslotte, moet iedereen moet vooral zelf weten hoe hij zijn leven inricht. Maar ik vind het moeilijk om mijn afkeer te verbergen. Al die “doe-maar-gewoon” huwelijken, last-minute, omdat het moet, lekker simpel, lekker klein, zijn in mijn ogen het tragische gevolg van het uit de hand gelopen individualisme. Alles in ons leven moet krampachtig gecustomized worden, iedereen moet lekker zichzelf zijn en anders dan de anderen, met de ultieme consequentie dat we ons domweg geen houding meer weten te geven tegenover de oude gebruiken en gewoonten rondom het huwelijk. Kuddedieren in een persisterende identiteitscrisis, dat zijn we. Stomvervelend, dat individualisme.

Ik moet eerlijk bekennen dat die spagaat me pas echt opvalt nu ik zelf ga trouwen en ons huwelijk aan het voorbereiden ben. Iedereen die ik over de bruiloft spreek zegt hetzelfde: het moet vooral “onze dag” worden, het is onze ceremonie, ons feest, ons huwelijk. Dat is de consensus. Het is de bedoeling dat we ons van niemand iets aantrekken, alle sociale conventies en tradities links laten liggen. Onze bruiloft moet zo karakteristiek mogelijk zijn, typerend voor onze unieke liefde.

Nu is er veel uniek aan onze liefde, maar dat we gaan trouwen is dat zeker niet. Die witte jurk is dat niet, de ceremonie niet, de ringen niet. Het is allemaal nageaapt, van al die andere bruidsparen met hun unieke liefde. Daar leg ik me met genoegen bij neer. Aan die traditie wens ik me over te geven. Tenslotte, hoezeer we ook van elkaar denken te verschillen, voor het ceremonieel om de bijzondere gebeurtenissen van onze unieke levens te vieren, komen we toch telkens weer bij dezelfde concepten uit. Dat zijn nu eenmaal de krachtigste symbolen, ooit verzameld, behouden en tot onze gemeenschappelijke cultuur gaan behoren. Daar kun je krampachtig aan gaan knutselen, dat kun je met alle macht van proberen af te wijken, maar het beste kun je je er gewoon bij neerleggen. Het mag een ongemakkelijke waarheid zijn, maar uiteindelijk lijken we ontzettend veel op elkaar.

  1. Geachte mevrouw Hertzberger,
    Ik val maar gelijk met de deur in huis: ik maak op het Muiderslot een nieuwe voorjaarstentoonstelling over Ridders van Holland, over de geschiedenis van de ridderorden vroeger en nu. Vooral het nu intrigeert: waar vroeger de riddermores helder en duidelijk was en sociale garanties en standsklasse bood, is de ridder van nu een onderbelichte “klasse”… Geridderd als beloning voor verdienste, wat doet dat met een mens? Wat betekenen de klassieke, veelal adellijke riddermores voor de burger- en of moraalridders van vandaag de dag? Maakt een lintje ook nieuwe ridders?
    Vragen waarop ik nog niet echt een helder antwoord heb, maar waarop u mogelijk wel een diagnose durft los te laten! Ik werd op uw koloms geattendeerd door een bevriende collega, die hoog over u opgaf en meende dat u weleens de uitgelezen persoon zou kunnen zijn om hierover een gewaagd boompje op te zetten…
    Als uw interesse is gewekt, kunt u mij ten alle tijde bereiken op 06-27256221. Graag tot horens, ziens! Hartelijks,
    Yvonne molenaar, hoofd collectie, presentatie & educatie, Muiderslot

  2. De vloek van de zestiger jaren.

    Mijn leven lang heb ik moeten luisteren naar de zegeningen van de zestiger jaren. Het individualisme, de overgang van religieuze naar humanistische normen en waarden, vrij kunnen consumeren inclusief recreatieve genotsmiddelen, eindeloze vakanties, vrij kunnen leven zonder de last van de samenleving te voelen, muziek en festivals en winkelen, om maar eens een paar verworvenheden op te noemen. Steeds meer bekroop mij het ongemakkelijke gevoel van de omgekeerde waarneming. Consumptie leidde eerst tot externe vervuiling met stijgende temperaturen, en later tot interne vervuiling, met overgewicht en ziektes tot gevolg. Afscheid van klassieke zonder vervanging van minstens gelijkwaardige normen en waarden heeft geleid tot ongewenste effecten zoals eenzaamheid, xenofobie en haar broertje het neo-nationalisme. We lezen over spirituele zoektochten en hun transcenderende ervaringen die leiden tot een nieuw, inspirerend, leuk en gezond leven. Ibiza is het nieuwe Jeruzalem, Rome, Athene, Istanboel. Verbazing is mijn deel wanneer ik vertel over mijn passie voor klassieke literatuur, muziek, godsdiensten, culturen. Eerst komt de berusting, daarna het besef dat de schoonheid van onze culturen niet zomaar aan de zintuigen van onze kinderen voorbij mag gaan. Je kunt dan alleen kiezen als je weet wat er is. De vloek van de zestiger jaren mag over de tussen-generaties zijn uitgesproken. Ik, geboren in 1966, weiger om hem nu te laten klinken.

  3. Lieve Rosanne,
    Ik heb enorm genoten van je uitzending van ,,Zomergasten,, van de VPRO….. Ik ben 97 Jaar. Ik woon in Sint-Oedenrode en ben geboren in Rotterdam … Heel veel succes voor de toekomst..
    Lieve Groetjes Ronny Huninck-Stokvis.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *