Publieke omroep (5.10.2013)

‘Onze programma’s bezuinig je niet één twee drie weg.” Ik weet niet hoe het bij u thuis gaat, maar bij mij levert het niet bepaald meer sympathie op voor de publieke omroep. Ik heb het riedeltje nu minstens dertig keer gehoord. En zo langzamerhand geeft het me hetzelfde gevoel als Tom de Ridder van MKB-brandstof me ooit gaf, of dat meisje dat haar Pokkie kwijt was. Eindeloze herhalingen van hersendodende boodschappen. En dan die taal. „Ons bezuinig je niet zomaar weg”. Telkens weer die neiging om terug te schreeuwen: „Moet jij eens opletten!” Een favoriet voor de Loden Leeuw, wat mij betreft. Maar het is ernstiger dan dat: waar de publieke omroep uiterst voorzichtig moet omspringen met zendtijd voor Politieke Partijen, lijkt alles geoorloofd nu de omroep zelf politiek bedrijft. De gemiddelde Nederlander kijkt drie uur per dag naar de televisie, reclame is peperduur, een boek dat tien seconden omhoog wordt gehouden in een programma is bijna een instant bestseller. Het is tenenkrommend om te zien hoe ze hun enorme macht inzetten. Ongegeneerd beklimmen ze dat enorme podium dat het ministerie van OCW elk jaar voor ze bekostigt. Zijn daar eigenlijk geen boetes voor?

Het grappige van het debat over de publieke omroep is dat het succes van de programma’s zowel door voor- als tegenstanders wordt gebruikt als argument. De publieke omroep wijst vol trots naar hun kijkcijfers en de kwaliteit van hun programma’s: nooit winnen de commerciële zenders eens een keer een Nipkow-schrijf.

De tegenstanders wijzen naar hetzelfde en vragen: waarom heeft een programma als Wie is de Mol of Ranking the Stars of Atlas eigenlijk subsidie nodig? RTL Nieuws maakt een prima journaal, op RTL7 wordt uitgebreid gekletst over sport en bij Expeditie Robinson stemmen de deelnemers elkaar ook weg. De markt voor amusement is overvol, waarom staan we toe dat een gesubsidieerde omroep concurreert met bedrijven die wel gewoon hun geld moeten verdienen?

Henk Hagoort probeerde het afgelopen dinsdag bij Pauw en Witteman uit te leggen: de omroep moet namelijk ‘voor iedereen’ zijn. Elke Nederlander moet zich erin kunnen vinden, van kind tot bejaarde, van intellectueel tot voetbalfan.

Ik vind dat onzin. Als de omroep er ‘voor iedereen’ is, dan moet er òfwel met onmiddellijke ingang een degelijk roddelprogramma, een klusprogramma en een tarotkaarten-programma worden gemaakt, òf de taakomschrijving moet veranderen. Ik ben voor dat laatste. Ik vind dat de publieke omroep al het media-aanbod op zich moet nemen wat de commerciële omroepen laten liggen. U kent het wel: cultuurprogramma’s, moeilijke lange documentaires met veel stiltes, en misschien ook wel wat klein levensbeschouwelijks voor joden, hindoes en moslims. Dat laatste is typisch een voorbeeld van aanbod voor minderheden dat zonder steun niet gemaakt wordt. Het omgekeerde gebeurde afgelopen jaren: juist die kleine omroepjes moesten inleveren. Er waren daar de afgelopen jaren nogal wat problemen met fraude, maar toch.

De publieke omroep werd alleen maar meer mainstream toen het onder druk kwam te staan. Toch is dat allemaal niet het belangrijkste in het betoog van Hagoort. Wat telkens terugkeert, is de bewering dat de omroep spotgoedkoop is. En dat is een aantrekkelijk argument. 7 euro kost het maar, per gezin, per maand. „Of we dat willen, daar moeten we maar over in debat”. Het klinkt aanlokkelijk. Als hij een verkoper van abonnementen zou zijn, zou ik er zo één aanschaffen. Maar er is één voorwaarde: iedereen, elke burger, moet verplicht meedoen, ongevraagd. Ook de mensen die alleen GTST kijken en Geer&Goor. En ik kan u vertellen beste lezer, dan is er heel veel heel goedkoop. Een abonnement op deze krant bijvoorbeeld, kost dan ook maar een schijntje van wat het nu kost. Verder ziet Hagoort één dingetje over het hoofd. RTL is namelijk niet gratis, SBS6 en Veronica ook niet. Ik betaal met mijn ogen, ik betaal om naar reclame te kijken. Die STER-gelden worden betaald door bedrijven, omdat ik daar spullen ben gaan kopen. En nu komen daar ook nog uw dooddoeners bij. Telkens weer dat zelfde riedeltje aanhoren, “onze programma’s bezuinig je niet zomaar weg”. U moet toch weten wat zo’n campagne kost?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *