Heerlijk, die ergernis die ik voelde na het lezen van het interview in NRC met de vrouwen van “Green Happiness”. Het is dé nieuwe (di)eethype die claimt het lichaam te zuiveren en niets minder dan algehele gezondheid en levensgeluk te brengen. Elk onzinboxje krijgt een vinkje: zuivel en eieren zijn de duivel, je lichaam “droogborstelen” is goed voor de spijsvertering, je mond spoelen met kokosolie helpt bij het ontgiften. De hele goegemeente viel over de dames heen die daarop enigszins bedremmeld op hun blog schreven “een beetje moe en een beetje verdrietig” te zijn.
Ik kreeg bijna medelijden met ze. Bijna. Want tien uur na het pruillipjes-blogje twitteren de twee dames de zogenaamde wetenschappelijke onderbouwing van de kokosolie-mondspoeling. Daarvoor refereren ze naar een artikel uit het “Nigerian Medical Journal” waarin Indiase onderzoekers aan 60 tieners de opdracht gaven om dagelijkse oliespoelingen uit te voeren. Paar piepkleine manco’s in het experiment: er was geen controle of de spoelingen daadwerkelijk werden uitgevoerd, en zoja, met welk product, hoeveel, hoe vaak, hoe, en oh ja, een controlegroep ontbrak. De geobserveerde reductie in tandplak en tandvleesontsteking kon net zo goed veroorzaakt zijn door het feit dat mensen nu eenmaal beter voor hun gebit gaan zorgen als ze weten dat een tandarts hun gezondheid gaat controleren.
Over die vermeende toxines die de olie zou wegspoelen al helemaal geen woord. Want dat was, tja, eigenlijk gewoon volledig bij elkaar gefabuleerd.
Nu is er alleen iets heel vervelends aan de hand. Want terwijl ik mij dus zo zat op te winden over dit volstrekt feitenvrije verhaal van die twee Pinterest-vrouwen is het dieet wat ze voorschrijven wel gewoon een goed idee. Veel groente, geen vlees. Artsen en diëtisten proberen hun steeds corpulentere patiënten al decennia te bewegen om meer groente te eten. Deze vrouwen bewerkstelligen dat bijna achteloos, met een aantal vrolijke plaatjes en originele slimme recepten.
Dan nog iets. Want een deel van die 200.000 jonge vrouwen die hen volgt op Facebook is op zoek naar een oplossing voor gezondheidsklachten. Oplossingen die in de reguliere gezondheidszorg ontbreken. U kent het wel: buikpijn, acné, slapeloosheid, telkens terugkerende schimmelinfecties. Één van mijn Facebook vrienden die Green Happiness volgt is huisarts. Wat moet zij al die patiënten vertellen met onverklaarbare maar reële klachten, die échte pijn opleveren en echt ongemak? Dat de wetenschappelijke onderbouwing van Green Happiness flinterdun is? Maar dat we verder helaas ook geen middel in de aanbieding hebben dat standhoudt in een gerandomiseerd gecontroleerd experiment?
Prima, antwoorden die patiënten. Maar ik heb nog steeds buikpijn. En dan, lieve mensen, staan we met een mond vol tanden. Wij hebben geen oplossingen voor vrouwen die vijf urineweginfecties per jaar hebben. Of elke avond hoofdpijn. Green Happiness wel. Of die geven in ieder geval hoop, iets om in te geloven. Een stel bizarre eet- en gedragsregels, een boel rituelen en symboliek, en dat allemaal gedrenkt in een dikke soep van positief denken. Zij beweren dat ze zich elke dag energiek en gelukkig voelen. Ik kan me voorstellen dat als je je wentelt in hun wereld, gelooft wat zij geloven, dat gevoel best besmettelijk kan zijn.
En tot nu toe lijken ze niet zoveel kwaad te doen. Ze adviseren niet om suiker te vervangen voor stroop of honing. Ze adviseren geen acupunctuur bij kanker. En zolang Merel (die in verwachting is) straks niet besluit haar zuigeling ook een veganistisch dieet voor te schotelen en gewoon te vaccineren, is er eigenlijk niet zo bijster veel aan de hand. Ze vullen een gat op, dat wij wetenschappers hebben laten liggen. Dan kunnen wij vanaf de zijlijn met ons vingertje zwaaien “tuttuttut, daar klopt allemaal niets van”, tegelijkertijd hebben we geen enkel alternatief.
En dan nog één kleinigheidje, ik vind het rot om er telkens weer over te beginnen. Ik wil uw zaterdag niet weer verpesten met apocalyptisch geneuzel. Maar er was een dingetje met een opwarmende aarde, iets wat voor een belangrijk deel veroorzaakt wordt door de veeteelt. Die aarde kan wel wat Green Happiness gebruiken. Als Nederland collectief vanaf morgen dat dieet gaat volgen, hebben we tot 2020 geen aanvullende maatregelen nodig om de Parijs-richtlijnen te halen.
Het zou trouwens niet de eerste keer zijn dat een volstrekt onwetenschappelijke geloofsgemeenschap onbedoeld de mensheid een stapje verder helpt. Religieuze Joden en Moslims bleven gespaard tijdens menig epidemie omdat we nu eenmaal geloofden dat we “rein” moesten zijn om te kunnen offeren of te kunnen bidden. Ook nu, anno 2016, mogen we het Hindoeïsme op onze knietjes danken dat één miljard Indiërs geen rundvlees blieven. Religieuze fabels kunnen levens redden.
Gebeurt dat hier ook? Gaat de Westerse wereld uiteindelijk minder vlees eten omdat een stelletje goeroe’s ons massaal doet geloven dat we daarmee ons lichaam kunnen ontgiften? Het zou tenenkrommende onzin zijn. Maar wel onzin die de aarde redt.