Zwitserland heeft geen behoefte aan meer vakantiedagen. Het is echt waar. De vakbond Travail Suisse stelde in een referendum de vraag “Wilt u meer vakantiedagen?” en twee op de drie Zwitsers antwoordde daarop “nee”.

Dat is toch verbazingwekkend. Terwijl de vakbond denkt dat het volk wel zit te wachten op wat extra vrije tijd, is de stemmer vooral bang dat twee weken extra vakantie de economie verder de gevarenzone intrekt. Je kent het wel: meer vakantie betekent duurdere arbeid, duurdere producten, slechtere exportpositie, minder werkgelegenheid. De Zwitser zelf geeft momenteel meer prioriteit aan de economie dan aan zijn eigen arbeidspositie. Of de vakbond dat nou leuk vindt of niet.

Mijn vermoeden: als je Nederlanders zoiets zou vragen, antwoorden ze ook nee. Nederlanders denken ook niet altijd direct aan het eigenbelang. Neem het ontslagrecht: vraag Nederland of een werkgever iemand na zijn ontslag echt meer dan 3 jaar 70% van zijn laatst verdiende loon moet betalen en het is goed mogelijk dat een meerderheid je voor gek verklaart. Iedereen kent namelijk wel iemand die aan zijn zoveelste jaarcontract bezig is. Of die na zijn tiende freelance-opdracht zichzelf wanhopig heeft uitgeroepen tot ZZP’er. Dit land barst van de stagiairs, uitzendkrachten en jaarcontracten. Decennialang vechten voor betere rechtsbescherming van de werknemer heeft het vast contract tot een extreem onwenselijk peperduur grapje gemaakt. “Ontsla mij makkelijker” is misschien wel, wat de Nederlandse kiezer zou antwoorden, desgevraagd.

Toch blijft er één groepje hardnekkig oppositie voeren tegen versoepeling van het ontslagrecht. Een groepje waar nog geen 25% van werkend Nederland toe behoort maar dat toch 80% van de beroepsbevolking vertegenwoordigt tijdens pensioen, AOW en CAO onderhandelingen. Ik heb het over de fluitjes, de hesjes, het Malieveld, jawel, de vakbond.

De vakbond wordt momenteel gelijmd nadat hij uit elkaar viel tijdens de onderhandelingen over het nieuwe pensioenakkoord. Twee stroming botsten frontaal: zij die koste wat kost de pensioenrechten precies zo wilden houden en zij die beseften dat dat onrealistisch was en bereid waren een nieuwe werkelijkheid te accepteren. En nu, in dit machtsvacuüm lijkt de vakbeweging bezig aan een ruk naar links. Waar vroeger het nog enigszins voor rede vatbare PvdA de grootste invloed had, leunt vooral FNV nu steeds zwaarder op de SP. De tomaat zie je overal. Roemer is er een godheid. Mensen als Lilian Marijnissen maken snel carrière in de ABVAKABO-afdeling. En dat gaat gepaard met een nieuw geluid, een veel rauwere retoriek. Afgelopen weken verscheen er een onwaarschijnlijk agressief spotje waarin Rutte wordt geportretteerd als iemand die jong gehandicapten uitlacht. Dat was een regelrechte stomp in de maag van dit kabinet.  Iets wat verder elk gesprek of onderhandeling bij voorbaat onmogelijk maakt.

Maar misschien is dat ook helemaal niet het doel van de nieuwe vakbeweging. Het lijkt er sterk op dat de onderhandelaars, de hervormers, de realisten allang het onderspit hebben gedolven tegen een steeds bozer onredelijker groepje SP-symphatisanten. Een groepje dat er nog steeds van overtuigd is namens de Nederlandse werknemer te spreken maar zich ondertussen steeds verder verwijderd van de opvattingen en belevingswereld van de Nederlandse beroepsbevolking.

Zouden ze het weten? Zouden ze daar in de vakbondsgangen zich realiseren dat er mensen in loondienst zijn die het best begrijpen als hun loon even niet zo hard groeit? Dat er net als in Zwitserland, ook hier toerekeningsvatbare werknemers zijn die niet altijd maar meer geld, meer vakantie, meer ontslagbescherming willen? Zouden ze zich daar in de vakcentrale kunnen voorstellen  dat het merendeel van die mensen voor wiens rechten ze zo keihard actievoeren, misschien liever ziet dat de vakbond de fluitjes en hesjes even in een la legt en rekening houdt met de Nederlandse economie? Ik betwijfel het. Het dreigt even heel stil te worden in de polder.

Inkomensongelijkheid, kinderopvang, glazen plafond, rolverdeling: het was Internationale Vrouwendag en het hele vrouwendebat passeerde weer eens de revue. Gek genoeg blijft één vrouwenissue daar de afgelopen jaren consequent buiten. Abortus. Dat boek is dicht. Op een aantal halfzachte pogingen van de ChristenUnie na, lijkt het debat definitief afgerond. Abortus hoort nu thuis in het rijtje homohuwelijk, euthanasie, softdrugsbeleid en gelegaliseerde prostitutie. Voorbeelden van ruimdenkend Nederland. Voorbeelden die ons trots maken. Morele bezwaren hoor je eigenlijk alleen van republikeinse presidentskandidaten of van godsdienstwaanzinnige huismoeders die plastic foetus-poppetjes rondsturen.

Maar ook als je geen christenfundamentalist bent is het mogelijk om tegen abortus te zijn. Echt, je kunt vóór homohuwelijk zijn, vóór het recht op euthanasie, misschien zelfs voor hulp bij zelfdoding, maar toch twijfels hebben over abortus. Abortus hoort namelijk eigenlijk niet in dat rijtje thuis. Bij homohuwelijk en euthanasie sta je mensen toe om over hun eigen lot te beslissen, met hun eigen normen en waarden. Bij abortus is er ook een ongeboren kind over wiens lot je beslist. Als je besluit dat de rechten van die foetus beschermd dienen te worden, kun je ook mensen die er anders over denken niet het recht geven om het te doen. Abortus heeft niets te maken met tolerantie.

Op zo´n Internationale Vrouwendag denk ik altijd even aan de feministen. Al die dappere vrouwen die werden weggehoond, uitgejouwd maar altijd bleven vechten voor onze rechten. Daar ben ik ze dankbaar voor. Maar tegelijk met de emancipatie van de vrouw werden de rechten van de foetus gedegradeerd tot het allerlaagste niveau. Als abortus een afweging is tussen het recht op zelfbeschikking van de vrouw en het recht op leven van het kind, dan verliest het kind het op alle fronten. Zolang de vrucht niet zelfstandig kan ademen, is het volledig rechteloos. Tot in het extreme is moeder baas in eigen buik. Ook als in die buik al een geheel ontwikkelde nieuwe buik is ontstaan.

Een zwangerschap mag je wettelijk afbreken tot in de 24^e week. Die kinderen ademen soms nog even, ze zijn bijna volledig ontwikkeld. Hun enige defect is hun ongewenstheid. Als het kind een week na de abortusgrens ter wereld komt doen we er juist alles aan om het in leven te houden. Tussen levensvatbaarheid en abortusgrens bestaat geen grijs gebied.

Die extreme erkenning van de rechten van de vrouw is een erfenis uit de jaren zestig en zeventig. Abortus was toen strafbaar, maar als gevolg van heel veel seksuele bevrijding en heel weinig anticonceptiemiddelen, ontstond er een uitgebreide illegale abortuspraktijk, die onhygiënisch was en levensgevaarlijk. Iedereen wist ervan, iedereen kende wel iemand, en uiteindelijk bleken er steeds meer artsen stiekem bereid tot het beëindigen van zwangerschap, er werd steeds minder strafrechtelijk vervolgd, abortus normaliseerde langzaam. Een heel voorzichtig wetje uit 1981 gedoogde abortus: als de vrouw in een noodsituatie verkeerde werd de dokter niet vervolgd na het beëindigen van de zwangerschap. In praktijk kan sindsdien elke vrouw in elke situatie verklaren dat ze in nood verkeert en onmiddellijk abortus provocatus eisen. Ze wordt zelden tegengesproken. Dat wordt als betuttelend gezien, neerbuigend, een beperking van haar vrijheid. De vrouw is de baas, het kind bestaat niet.

We zijn dertig jaar verder. Veel vrouwen zijn financieel onafhankelijk, er is minder seksueel geweld. Er is openheid, voorlichting en onbelemmerde toegang tot anticonceptiemiddelen. Misschien kunnen we nog eens, nu met een nuchtere blik, de rechten van het kind en de vrouw tegen elkaar afwegen. Misschien kunnen we dat grijze gebied nu wél erkennen. Bijvoorbeeld door een periode, tussen 14 en 24 weken, het zelfbeschikkingsrecht van de moeder alleen nog te laten prevaleren boven het recht van het ongeboren kind in het geval van extreem late ontdekking, medische problemen of verkrachting. En je hoeft geen christenfundamentalist te zijn om dat rechtvaardiger te vinden. Echt niet.

De petitie voor een kinderpardon van Tofik Dibi is ondertekend door acteurs, presentatoren, voetballers, zangers, rappers, radio-DJ’s en misdaadverslaggevers. Als je het aan Paul de Leeuw of Marco Borsato vraagt mogen Mauro en al die andere gezellige asielkinderen, die lekker vernederlandst zijn, lief lachen en een beetje leuk “Dromen zijn Bedrog” kunnen meezingen, gewoon blijven. Iedere Bekende Nederlander met het hart op de goede plaats hebt, heeft dat Showbiz-pardon allang ondertekend. Zo makkelijk kan asielbeleid tenslotte zijn.

Ook Diederik Samsom en Joel Voordewind proberen het vuur van de publieke verontwaardiging over Mauro aan te houden en komen met een initiatiefwetsvoorstel. Als het aan hen ligt mag je straks een kind dat langer dan 8 jaar in Nederland is niet meer wegsturen. Dat is namelijk inhumaan na al die jaren liefdevolle opvang.

Deze week gebeurde er iets heel vreemds naar aanleiding van dat voorstel. Maandenlang waren alle voxpops, alle columnisten, alle oppositieleden, het roerend met elkaar eens: minister Leers was een harteloze klootzak in de greep van Wilders. Maar deze week was er ineens een ander geluid: de Raad van State oordeelde negatief over deze Mauro-wet. Onwerkelijk was het. Ineens was daar een gezaghebbend instituut dat daadwerkelijk durfde te beweren dat minister Leers een punt had. Dat een regeling onnodig, ondoelmatig, en jawel, onrechtvaardig zou zijn.

Wat kan er in godsnaam onrechtvaardiger zijn dan Mauro uitzetten, hoor ik u vragen. Nou, willekeur is onrechtvaardiger. Mauro laten blijven, terwijl je al die andere kinderen al wél hebt teruggevlogen naar Kandahar en Luanda en Fallujah. Dat je lot als asielzoeker niet afhangt van zorgvuldig afgewogen asielbeleid, maar van toeval, of je sympathiek genoeg overkomt bij Pauw en Witteman, of Angela Groothuizen je een beetje een toffe peer vindt.

Echt, het was niet de greep van Wilders die minister Leers deed weigeren om zijn discretionaire bevoegdheid in te zetten. Als je zulke enorme macht bezit over mensenlevens, kun je geen uitzonderingen maken omdat iemand toevallig in de media komt. Maar uiteindelijk bezweek Leers toch onder de druk: Mauro kreeg een studievisum. Gewoon, willekeurig, hij wél. En als het aan Tofik Dibi, Georgina Verbaan en Tanja Jess ligt, al die andere Mauro´s ook. Weg met dat harteloze nauwkeurige beleid, je maakt er gewoon één grote asielzoekerloterij. Op een willekeurig moment gaan we met verblijfsvergunningen strooien, je weet nooit wanneer hij kan vallen!

Die wet van Samsom is misschien net zo erg. Die wet zegt tegen tienduizenden moeders wereldwijd dat het loont om je kind aan die smokkelaar mee te geven. Er is nu eenmaal een kans dat de boot van het kind niét zinkt en het kind niét ernstig misbruikt of mishandelt wordt, en onderweg niét ergens in de prostitutie terecht komt maar daadwerkelijk in Nederland bij een fijn pleeggezin eindigt.  En dan is er ook een kans dat dat pleeggezin het lukt om de asielprocedure acht jaar te traineren en het kind mag blijven. Prachtig, maar nogal tragisch voor al die andere kinderen die ook hun uiterste best hebben gedaan om zo goed mogelijk te wortelen, te vernederlandsen, maar na zeven jaar toch weg moeten. Nog tragischer is het voor die scheepsladingen met kinderen die Nederland überhaupt niet haalden.

Het lijkt me een verschrikkelijke baan, die van Gerd Leers. Je moet beleid uitvoeren met buitengewoon rauwe randjes. Je jongleert met mensenlevens. Je mag uitzonderingen maken in het geval van “schrijnende gevallen”, terwijl de uitzetting van asielzoekers bijna altijd schrijnend is. En dan staan er nog allerlei zachte heelmeesters aan de zijlijn, die roepen dat je een beul bent, kil, wreed, als je niet pardonneert, als je niet over je hart wrijft. De zangers, de presentatoren, Filemon Wesselink, Waylon, ze kunnen het zich veroorloven om willekeurig te zijn, zo’n handtekening is kosteloos, eenvoudig. Containers vol nieuwe asielzoekers zijn hun probleem niet.